Davide Bentivegna van Etnella maakt eigenzinnige natuurwijn op de noord-oostelijke flank van de Etna vulkaan. Hij bouwde er tevens zijn eigen accommodaties die bestaan uit vulkanisch gesteente. Voorheen werkte hij aan een carrière als general manager bij Siemens maar na jaren krachtmeting ging het roer ging om en hij dook in de vin nature. Geen familie die de kunst van het wijn maken aan hem voordeed. Hij las veel boeken, zocht contact met andere wijnboeren en vond steun bij zijn spirituele vader.
Click here for the article in English.
**Wijnnerd alert: pas op, dit is een wijn inhoudelijk artikel.**
Als we het dorpje Presa inrijden begeeft de batterij van de telefoon het en de navigatie dus ook. We zijn genoodzaakt om onze bestemming op goed gevoel en eigen oriëntatie te zoeken. Als we ergens druivenstokken in een tuin spotten, besluiten we bij de woning aan te kloppen. Een paar minuten later staan we in de keuken van een Italiaanse familie die geen woord Engels spreekt. Met handen en voeten maken we duidelijk dat we de accommodatie Notti Stellate zoeken. We worden in de goede richting gestuurd en nemen afscheid voordat het te gezellig wordt. A presto!
Het ruige stenen pad dat na tweehonderd meter enkel stijl omhoog gaat is een opgave voor onze rugzak annex huurauto. De motor mist power maar in de eerste versnelling komen we gelukkig verder. Het is mistig en grijs vandaag waardoor er een mysterieus sfeertje hangt. Onze accommodatie bevindt zich midden in een utopisch stukje natuur zonder stedelijk kabaal, alsof we een filmset betreden. Het terrein is geconstrueerd met de grijze vulkanische stenen die hier ook als bouwmateriaal fungeren.
Ontwaken in een klein paradijs
De volgende dag worden we wakker in een oase van rust met zingende vogels en de eerste lichtstralen schijnen door een kleine opening van het dikke wolkendek. Het is hier een utopische wereld voor dieren; we spotten de hop, kuifmees en putters. Schapenhouders dwarrelen dwars door het landschap met hun kuddes. Dat er ook nog wijn wordt gemaakt, zouden we bijna vergeten. Door veel regenval is het enorm vruchtbaar en groen. Alles groeit hier in het wild; tijm, rozemarijn, munt, noem het maar op. Het geurt heerlijk en de planten staan vol in bloei. Als we na een flinke seafood lunch aan de kust terugkeren naar het appartement zien we een hunk in een groene trui langs een SUV lopen. Het blijkt wijnboer Davide te zijn. Davide heeft tussen zijn accommodaties een kantine gecreëerd. In de tuin staat zijn hulp Max uit Wales de tuin aan te harken. Hij nodigt ons uit voor een wijnproeverij samen met een importeur uit Californië die later zal aanschuiven.
New kid on the volcano
David komt niet uit een eeuwenoude wijnfamilie die al jaren volgens vaste tradities werkt. De kunst van het wijn maken leerde hij door zelfstudie uit de boeken en door het nauwe contact dat hij heeft met andere wijnmakers op Sicilië. Het mysterieuze figuur die hij zijn ‘heilige spirituele vader’ noemt, heeft ook een belangrijk aandeel in zijn plan van aanpak. Wie deze spirituele vader is, blijft een mysterie. Davide oogt en praat in eerste instantie meer als een kunstenaar en ambitieuze dromer dan een wijnmaker.
Nieuwkomer Davide zit letterlijk en figuurlijk in de wolken met zijn wijn en zijn ambities, maar om zijn vin nature met spontane vergisting (zonder hulpmiddelen, gisten e.d.) te maken, moet hij aarden. Volgens zijn vrijzinnige benadering wordt de wijn gemaakt volgens de antroposofische methode van Rudolf Steiner. Dat wil zeggen, staat de maan correct? Hoe is de stand van de sterren? En hoe zit het met de invloed van de hoogspanningsmasten temidden van de wijngaard? Die laatste verzinnen we zelf. Wil je er serieus meer over weten, check dan dit artikel.
Polycultuur in de wijngaard
Vanaf de accommodatie is het nog een flinke rit naar de Etnella wijngaarden. We volgen een aaneenschakeling van nauwe paden. David rijdt – net zoals iedereen hier – als een Siciliaanse waaghals. We stappen gedesoriënteerd uit onze puffende Peugeot en hebben medelijden met de vierwieler. Als je goed zoekt zie je de wijnstokken tussen de wildgroei van onkruid, kruiden, planten en fruitbomen. Het is overduidelijk geen monocultuur zoals de Barolo wijnstreek. Dit wijngoed zou ook zomaar de achtertuin van Jan Wolkers kunnen zijn.
Davide neemt ons mee door zijn jungle naar de opening van een grot. Davide: “Deze grot gaan we uithakken om er een kelder te bouwen voor wijnopslag. Ook komen er kazen van schapenmelk te liggen, die hier in alle rust kunnen ouderen. Het klimaat en de luchtvochtigheid is er perfect voor.” Als een soort caveman duikt hij de grot in voor een foto. Dit tikje zelfspot komt de sfeer ten goede. Verderop in het veld staat een verlaten caravan op een onmogelijke plek, die overwoekerd wordt door planten. Hier woonde Davide tijdelijk toen hij opstartte met deze wijngaard en lange dagen maakte.
Lonely at the top
De jonge Max heeft de afgelopen weken geholpen in de wijngaard, hij verblijft hier in een hutje op de berg. Het verblijf is eenvoudig zonder verwarming of elektriciteit, laat staan internet en televisie. Davide: “Verderop hebben we een nieuw deel van een wijngaard aangelegd in traditionele stijl die ‘alberello’ heet. Het zijn terrassen van de vulkanische stenen die hier overal aanwezig zijn, het is prima bouwmateriaal. De wortelen van de wijnstokken gaan dieper de grond in op deze manier en staan recht, het is dus niet enkel voor de sier.” Hulp Max heeft met zijn kale koppie en Welsh accent iets weg van een boeddhistische monnik die op retraite is en zichzelf aan een ultieme eenzaamheidstest onderwerpt. Passend wel bij de filosofische benadering van Etnella wijn waarbij respect voor de mens en de natuur worden verenigd.
Uit de gesprekken over en weer begrijpen we dat Davide zich sterk verbonden voelt met zijn eigen wijn, niet zo gek ook gezien de kleinschaligheid van de productie. Zijn wijngaarden bevinden zich op zeven verschillende locaties op variabele hoogtes, waarvan zeven cru’s worden gemaakt. Net als bij wijnhuis Tenuta delle Terre Nere (artikel volgt) heeft ieder terroir en hoogte verschil invloed op de expressie van de smaak. De percelen worden dus ook hier apart gebotteld.
Proeven op grote hoogte
Dan komen de wijnen tevoorschijn. Alles wordt uit de kast gehaald om zijn importeur uit de Verenigde Staten een goede tijd te bezorgen, die overigens vrijwel alles ‘amazing’ vindt. Er gaat een zelfgemaakte appelcider open, tevens een nieuw experiment. Davide: “Ik mag de boomgaarden van een oude dame beheren die er zelf niets meer mee kan. Waarom geen cider maken?” Als hij de kurk eraf knalt schiet de helft van de inhoud direct orgastisch de lucht in. Davide: “Hij is waarschijnlijk iets teveel vergist op de fles zo te zien.”
De hoofdrol voor wijn is hier weggelegd voor de nero mascalese en capuccio druiven voor rode wijn. Geheel volgens de vin nature methode worden de sappen spontaan vergist. Kaos (rood) is een interessante wijn gemaakt van een combinatie druiven van vroege oogst, late oogst en rijpe oogst. De rode wijnen hebben een flinke dosis tannine en zijn beendroog. Er schuilt een duidelijke bewaarpotentie in de wijn.
Tracotanza is een jong en energiek avontuur vol mineralen. De wijn heeft twaalf maanden gerijpt op staal, zonder filtering. Net als de andere wijnen heeft deze duidelijke tannine en een kruidig karakter, op de achtergrond schuilen wat rode fruittonen.
De eerste vintages van Etnella stammen uit 2010, sindsdien probeert hij steeds meer kleine wijngaarden in handen te krijgen om de productie te vergroten. Écht groot wil Davide niet worden, voor fabrieksmatigheid is hier geen plek. Hij maakt wijn die maatschappelijk verantwoord is met respect voor de gemeenschap, natuur en future proof.
Ben je nieuwsgierig naar deze wijnen? Bekijk ze hier.
Smaakt dit naar meer? Volg ons op Instagram, Facebook en schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
